COVALIMA—-Relasiona ho kondisaun estrada entre Postu Administrativu Tilomar liga Postu Administrativu Fatumea ne’ebe durante tinan barak nia laran hahu husi primeiru governu mai to’o oitavu governu konstituisional sei dauk tau atensaun loloos hodi hadi’a tanba ne’e komunidade iha Aldeia Maubessi, Suku Beiseuk, Postu Administrativu Tilomar husu ba governu foun mai ne’e bele kria planu ida ne’ebe diak hodi hadia estrada entre Tilomar ho Fatumea.
Xefe Aldeia Maubessi, Agapito de Jesus, dehan durante ukun-an tama ona ba tinan 20 resin ona kondisaun estrada iha Postu Tilomar liliu iha Aldeia Maubessi ligadu ba Postu Administrativu Fatumea laiha mudansa, bainhira iha tempu udan ne’e at liu tan kareta labele ultraspasa tanba tahuk dodok no rai halai.
“Hau nudar Xefe Aldeia Maubessi, Suku Beiseuk, Postu Administrativu Tilomar, hakarak atu hato’o deit ami iha Aldeia Maubessi ne’e triste liu kona-ba estrada, kondisaun estrada ida ne’e komesa iha tinan 2017 ema boot mai promete dehan atu hadi’a maibe la hadi’a to’o ohin loron, tanba ne’e ami husu ba boot sira liliu ba governu foun ida mai ne’e atu tau matan ba estrada iha ami nia aldeia Maubessi” informa Xefe Aldeia Maubessi, Agapito de Jesus, ba jornalista sira iha nia hela fatin Aldeia Maubessi Sabadu (27/05).
Xefe dehan tempu udan komunidade iha aldeia Maubessi atu lori produtu lokal asesu ba merkadu Salele no merkadu Suai, Debos mos araska tanba udan estrada sai at liu tan no rai halai kareta mos labele halo movimentu tantu husi Maubessi maka atu tun ba Suai ou husi Suai maka sae mai iha Maubesi liu Fatumea nele labele, maibe kuandu tama tempu loro ne’e sente diak maske estrada kuak mos bele liu mas udan labele.
Dalan ida ne’e iha tempu udan ne’e kareta mos labele lao, tanba ne’e lori komunidade Maubessi tomak nia naran hakarak husu governu foun mai ne’e atu ajuda tau matan hadi’a halo di’ak, atu nune’e komunidade bele lao livre lori sira nia animal hanesan manu, fahi bibi no seluk tan bele lori ba fa”an iha merkadu Salele no Suai, estrada at liu maka iha Aldeia Maubessi ne’e.
Xefe Aldeia dehan relasiona ho kondisaun estrada ne’ebe at kuandu iha enkontru ruma sempre hato’o bebeik ba iha suku, postu no mos ba munisipiu maibe laiha rezulta, ohin loron haree estrada moos no kuak balu ladun iha ne’e tanba liu husi programa PMOPA maibe ne’e iha tempu loro maka kuandu taka mos ladiak nafatin tanba bee tun husi rai lolon mai hasai hotu rai no fatuk sira ne’ebe iha estrada klaran.
“Ami iha Maubessi hato’o ona problema ne’e ba iha postu, munisipiu maibe ohin loron ita haree moos no diak uitoan ne’e tanba liu husi serbisu mão de obra ne’e, maibe serbisu ida ne’e ema lori rai taka estrada sira ne’e hanesan deit, tanba ne’e ami hakarak husu governu foun mai ne’e atu tau netik matan ba estrada ida ne’e tanba aldeia Maubessi hela besik liu iha linha fronteira ho Malaka, Indobezia” nia dehan.
Nia sublina ho kondisaun estrada ladiak kuandu povu hetan susar ruma husu ajuda ba seguransa atu nele to’o lalaiha iha fatin ne’e susar tanba estrada ladiak, seguransa hakarak lalais atu maibe impede husi estrada ne’ebe ladiak no dala ruma seguransa sira labele mai tanba impaktu husi kondisaun ne’ebe ladiak.
Nia haktuir kondisaun estrada ne’ebe ladiak laos fo impaktu deit ba movimentu transporte maibe fo impaktu boot liliu ba inan isin rua bainhira atu asesu ba iha postu saude, sentru saude iha Salele no hakat liu ba iha ospital Referal Suai hodi partus.
Sikun seluk Xefe Suku Beiseuk, Saturninho Cardoso Maia, sukere ba governu foun mai ne’e bele tau matan hodi hadi’a estrada diresaun Fatumea, Tilomar liga ba Suai.
” hau nia hanoin sujere mos ba governu foun mai ne’e atu hadi’a estrda diresaun Fatumea mai Suai inklui tanba hau nia Suku iha ne’e kedas, se bele hadi’a estrada ida ne’e tanba tempu udan difikulta tebes ami nia komunidade sira lori sira nia produtu lokal asesu ba merkadu” xefe suku dehan.
Nia haktuir ho kondisaun estrada ladiak bainhira atu transporta ema moras husi Postu Administrativu Fatumea tun ba iha ospital Referal Suai presija tempu kleur tanba kondisaun estrada ladiak.
Maibe fiar katak iha governu foun mai ne’e sei bele realiza sira nia promesa iha kampana eleitoral foin lalais liu ba ne’e.
Entertantu total xefe familia iha Suku Beiseuk hamutuk-732, total abitante feto no mane hamutuk ema na’in-3.106.(azu)