Covalima-Komunidade Preokupa Ho Regras Estadu Emerjensia Bandu halibur malu ema nain 10 ba leten

Foto Lito de Jesus: Vendedora merkado Suai
Foto Lito de Jesus: Vendedora Julieta Ximenes Hoar iha merkado Suai.

Covalima (RCCT)-13-01-21- Komunidade sira iha municipio covalima preokupa ho regras estadu emerjensia ba dala 9 nebe bandu komunidade labele halibur malu liu ema na’in 10 ba leten.

Tan ne’e komunidade Tomas Maia iha Suco Beco, Posto Administrativu Suai, afirma nudar ema Timor oan, liu-iu hare husi aspeitu kultural  no  sosial, tuir nia (Tomas) hare katak regras ne’e sei labele limita  komunidade ninia situasaun no atividade iha sosiedade nia leet. Dehan abitante Suco Beco Tomas Maia ba RCCT Segunda Feira (11-01-21) iha ninia residensia iha Aldeia Zoak.

“Tuir ha’u nia hare regras EE bandu ami halibur malu liu ema na’in 10 ne’e sei labele limita kominidade  nia situasaun no atividades iha sosiedade nia let, ezemplu konkretu mak hanesan ema mate ruma ka lia koremetan, ha’u hanoin regras estadu nian labele limita familia ka parentes ruma ne’ebe mak mai asisti lia metan ka lia mutin ne’ebe komunidade halo”dehan tomas maia.

Iha sorin seluk wainhira Jornalista RCCT Alito de Jesus halo Intervista ho vendedora Julieta Ximenes Hoar iha mekadu Suai, vendedora ne’e afirma ninia Preokupasaun katak governu bandu komunidade labele halibur malu liu ema na’in 10, maibe governu nafatin  loke  fronteira liliu Airporto hodi ema bele halo viazen tama no tama sai iha linha fronteira.

“Governu bandu ema atu labele tur hamutuk liu ema nai’n 10  maibe Governu sira sei nafatin halo ema tama mai Timor Leste, ida ne’e mak bele hamosu moras ida ne’e mai timor, ami mos husu ba governu atu hapara lai atividades tama sai  husi linha fronteira”dehan vendedora iha merkadu suai julieta ximenes hoar, segunda feira (11-01-21).

Aleinde ne’e iha fatin seluk Xefe Aldeia Baer, Sucu Beiseuc, Posto Administrativu Tilomaar, Florindo da Silva mos sente triste no preokupa tebes ho regras Estadu Emerjensia nebe bandu komunidade labele halibur malu liu ema na’in 10 ne’e tanba iha nia familia rasik liu ona ema nain 10.

“Ha’u ho ha’u nia oan no bei-oan de’it liu ona ema na’in 10, entaun ami tenke haketak malu mak di’ak  ka nafatin hamutuk  mak di’ak, tanba iha  ami nia uma hela ema na’in sanulu resin,”dehan xefe aldeia baer florindo da silva ba rcct iha ninia rezidensia segunda feira (11-01-21)

Xefe Aldeia ne’e mos kosidera regras EE bandu halibur malu liu nain 10 ne’e impede mos toos nain sira nia aktividades iha toos laran tanba normalmente iha tempo udan agrikultur sira halo servisu grupo hodi hamos duut iha sira nia to’os nune’e aihan nebe kuda bele buras no fo produtu nebe di’ak ba sira.

“Komunidade sira iha ne’e halo servisu grupo, hamos duut iha toos ema ida nian depois hotu ba fali ema seluk nian, sira hakawak( servisu grupo)  ne’e liu ema na’in 10 ba leten dala ruma bele to ema nain 20 ne’e para duut iha to’os bele hotu iha loron ida, se la halo servisu grupo mak batar no fore sira iha toos laran ne’e duut bele falun mate hotu tanba toos mesak boot ka luan.”

 Xefe Aldeia Baer fundamenta hodi husi ba governua atu bele fahe maskra ba ninia komunidade sira iha Aldeia baer tanba komunidade susar atu hetan maskra iha aldeia nebe sira horik ba.

“Ha’u mos husu ba governu atu tau matan ba ami povo sira nebe mak iha foho hodi bele fahe mascara ba ha’u nia komunidade, tanba povu susar atu sosa maskra, kios iha baer ne’e mesak ki’ik deit,  sira la faan maskara”Tenik Xefe Xldeia Baer Florindo da Silva ba RCCT.

Foto Profesor ESGP-Suai Anacleto do Nascimento
FotoTinho: Profesor ESGP-Suai Anacleto do Nascimento

Relasiona regras Estado Emerjensia ba dala 9, nebe regfras bandu ema halibur malu liu nain 10, inklui bandu halo aktividade serimonial sira, maibe iha sorin seluk estado nafatin loke aeroportu no porto entrada hodi ema bele tama no sai liu husi linha fronteira.

Jornalista RCCT halo intervista ho manorina na’in iha Escola Sekundaria Jeral Publiku (ESGP-Suai) Anacaleto do Nascimento dehan, bainhira governu nafatin loke Aeroportu no Porto Entrada, maka Moras Covid-19 mos fasil atu bele da’et mai Nasaun Timor-Leste.

 “Kompetensia Estado nian atu loke ka taka Airoporto, maibe ami jerasaun ida, husi edukasaun, hakarak hatete ba estado katak, atu prevene covid-19 tama mai ita nia nasaun Timor Leste persija no tenki taka Airoportu, tanba bainhira la taka Aeroportu no porto entrada, maka transmisaun ka daet husi covid-19 ne’e bele mai to’o timor.” Katak manorin nain Anacleto do Nascimento ba RCCT iha salaun ESGP-Suai Quarta Feira (13-01-21).

Professor mata-dalan ESGP-Suai Anacaleto do Nascimento fundamenta “ Wainira estadu taka Aeroportu no porto entrada maka, mak moras Covid-19 ne’e sei la tama no la hada’et ba ita, liu-liu ami ne’ebe maka iha linha fronteira” Anacaleto do Nascimento hakotu.

Entertantu tuir observasaun Jornalista RCCT nota katak maske komunidade sira iha Kapital Municipio Covalima kumri regalamentu ee hodi uja masker waihira hala’o sira nia aktividade loro loron ninian iha Suai hanesan Kapital do Municipio Covalima.

Ekipa Kobertura : Ade Gorete, Tynho Gusmão, Lito de Jesus

Editor : Chamat Nahac

 

Array