COVALIMA—–Diretóra Centru Edukasaun no Informasaun Ambiental (CEIA), Amenica Machado Fernandes, hateten ho ezistensia husi brigada ambiental sira nia serbisu ho voluntariu tanba orsamentu ba ida ne’e laiha maibe Sekretaria Estadu Ambiente (SEA) liu husi Centru Edukasaun no Informasaun Ambiental (CEIA), mai fo deit formasaun ba juventude sira ne’ebe hamahon an iha brigada ambiental ne’e.
“Hau hakarak hatete prinsipiu husi ezistensia brigada ambiental ne’e sira serbisu ho prinsipiu voluntariu laiha orsamentu ba ida ne’e, iha inisiu hau nia kolega sira mai fo formasaun ba sira hanesan formasaun non fiziku agora ami mai fo formasaun fiziku ba sira” informa Diretór Centru Edukasaun no Informasaun Ambiental (CEIA), Amenica Machado Fernandes ba jornalista sira hafoin remata forma ekipa brigada ambiental iha Covalima ne’ebe hala’o iha Tasi-ibun Suku Suai-Loro, Postu Administrativu Suai Kinta (30/03)
Nia dehan normalmente bainhira juventude sira ne’ebe hamahon an iha brigada ambiental sira iha ona abilidade liliu kuandu ema sosiedade ka ajensia internasional hatene ona sira iha skills abilidade bele estabelese jardim hanesan ne’e, iha projetu ruma ligadu ho atividade hanesan ne’e sira bele hetan orsamentu.
Uluk iha tinan kotuk ne’e brigada sira projetu UNDP nian fasilita maibe laos selu sira, kuandu selu ne’e kontra ona prinsipiu husi brigada ambiental nian kona-ba serbisu voluntariu, ne’ebe $ 5.00 ba kada brigada ambiental sira ne’e hodi devolve fali sira nia orsamentu uza ba han no ba transporte.
“Maibe iha atividade ida ne’e ami la aloka kustu ba ida ne’e, laos iha Covalima deit maibe ba munisipiu hotu ne’ebe ohin hau mensiona hodi estabelese brigada ambiental, ne’ebe kustu ba ida ne’e laiha” nia hateten.
Nia haktuir ko’alia kona-ba garantia sustentabilidade tanba ne’e maka iha tinan kotuk kria ona formasaun non fiziku no agora kontinua ho formasaun fiziku ida ne’e garantia ona, bainhira sira ne’ebe hetan ona formasaun kursu ida husi Munisípiu Covalima nian, entaun fila fali ba iha autoridade Munisípiu Covalima nian oinsa atu utiliza rekursu ne’ebe iha, ne’ebe ko’alia kona-ba sustentabilidade ne’e laos responsabilidade SEA nian.
Maibe iha instituisaun ne’ebe haree katak juventude sira iha Munisípiu Covalima hamahon an iha brigada ambiental iha abilidade hakarak alarga tanba atividade ne’e ba iha ne’eba orsamentu iha atu utiliza rekursu ne’ebe iha maibe la fali rekursu husi parte seluk no munisipiu sira seluk tanba Covalima rekursu.
“Hau hakarak hatete brigada ambiental laos na’in ba SEA, maibe ami fo formasaun sira sai rekursu iha Munisípiu Covalima ne’e rasik, maibe autoridade lokal sira mos twnke hatene katak sira hetan ona formasaun no barak ona partila informasaun buat fasil maibe laos ema hotu bele halo buat atividade ki’ik oan hanesan ne’e, iha loro manas juventude sira hatudu sira nia komitementu, sura hatudu sira nia vontade, iha loron rua deit sira bele halo ita haree katak atividade hanesan ne’e tama ona projetu maibe ne’e laos projetu ne’e programa edukasaun ambiental” nia dehan.
Nia afirma ida ne’e atu eduka brigada sira labele moe rekola lixu, loro manas sira transforma lixu sai kretividade furak enraun sira iha ona abilidade, sira resolve ona problema ambiente liliu ligadu jestaun lixu, tanba durabte ema hotu haree no akompana lixu seidauk halo jestaun ne’ebe efektivu tan ne’e ezistensia brigada ambiental juventude sira iha ne’e hatene ona bainhira kompaña sira iha lixu barak duke sira soe hamosu polusaun hodi hamosu problema ambiente devolve juventude sira oinsa sira bele konteibui juventude ba iha Munisípiu Covalima.
Pontu Fokal Centru Edukasaun no Informasaun Ambiental Munisípiu Covalima, Virgilio Barreto Mau Loco, haktuir kona-ba papel brigada ambiental iha Covalima tanba Munisípiu Covalima hasoru problema barak iha tempu udan bo’ot sempre mosu inundasaun, no brigada ambiental sira iha programa ida katak kada fula sira sei hala’o limpeza jeral iha Munisípiu Covalima.
“Papel brigada ambiental iha Covalima importante tanba Ita iha Munisípiu Covalima hasoru problema barak tanba bainhira akontese udan bo’ot sempre mosu inundasaun, no sira mos iha programa kada fulan dei halo limpeza jerál iha Munisípiu Covalima” nia dehan
Entertantu oras ne’e daudaun juventude Covalima hola parte iha brigada ambiental total hamutuk ema na’in-49 mai husi Postu Administrativu 7 iha Munisipiu Covalima no juventude hirak ne’e hola parte iha brigada ambiental hodi estabelese iha Covalima hahu kedas iha tinan 2020 to’o ohin kontinua hala’o serbisu ambiental ho voluntariu.(Azu)